اینترنت ماهواره ای استارلینک، هرآنچه لازم است بدانید

اینترنت ماهواره ای استارلینک پروژه‌ای از شرکت اسپیس‌ایکس است و هدف آن فراهم آوردن اینترنت برای همه مناطق جهان از طریق ماهواره است.

اکنون در عصر فضا زندگی می‌کنیم؛ اما برخلاف رقابت‌های فضایی دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی، این بار هدف متصل کردن همه دنیا، حتی مناطق روستایی، به اینترنت است.

اسپیس‌ایکس در سال ۲۰۱۵ اعلام کرد که در حال توسعه سرویسی به نام استارلینک است که هدف آن فراهم کردن اینترنت سریع و ارزان برای همه نقاط جهان است.

گوئن شاتول، رییس و مدیر ارشد عملیاتی اسپیس‌ایکس می‌گوید که گرچه سرویس‌های فراهم کننده اینترنت (ISP) در سرتاسر جهان در حال بهبود هستند، اما هنوز برای بسیاری از آن‌ها پوشش مناطق روستایی دشوار است. اینترنت ماهواره ای استارلینک همه مناطق زمین را پوشش خواهد داد.

اسپیس‌ایکس و استارلینک چگونه می‌توانند برای مناطق دورافتاده روستایی اینترنتی ارزان‌تر و سریع‌تر فراهم کنند؟ هنوز ابهامات بسیاری در مورد این پروژه وجود دارد، اما در این مقاله هرآنچه در مورد استارلینک و اینترنت ماهواره‌ای می‌دانیم، جمع آوری شده است.

اینترنت ماهواره ای استارلینک چگونه کار می‌کند؟

الون ماسک و اسپیس‌ایکس امید دارند که فناوری منحصربه‌فرد این پروژه فاصله میان مناطق شهری و روستایی در اتصال به اینترنت را کم کند. به دلیل گران بودن زیرساخت‌ها اعم از هزینه حفر کانال‌ها و جایگذاری فیبرها و رسیدگی به اختلافات مربوط به حقوق مالکیت، فراهم کردن اینترنت برای مناطق روستایی یا دورافتاده را دشوار می‌کند.

ماهواره‌های استارلینک سیگنال اینترنت را مستقیما به ترمینال کاربر ارسال می‌کنند که به معنای زیرساخت کمتر است.

در پروژه استارلینک، هزاران ماهواره کوچک در مدارهای پایینی زمین قرار می‌گیرند و سیگنال‌های اینترنت پرسرعت را به سمت زمین مخابره خواهند کرد. انتقال دیتا با سرعتی نزدیک به سرعت نور انجام خواهد شد. هنگامی که این پروژه کامل اجرا شود، اینترنت استارلینک در هر نقطه از زمین قابل دسترسی خواهد بود.

ماهواره‌های استارلینک چه شکلی دارند؟

وزن هر ماهواره پروژه استارلینک در حدود ۲۶۰ کیلوگرم است. این ماهواره‌ها مسطح هستند و ۶۰ عدد از آن‌ها در راکت‌های فالکون ۹ اسپیس‌ایکس قرار می‌گیرند. وقتی این ماهواره‌ها در مدار قرار می‌گیرند، یک آرایه خورشیدی بزرگ انرژی مورد نیاز آن‌ها را تامین خواهد کرد. قسمت اصلی شامل چهار آنتن قدرتمند برای انتقال سیگنال‌های اینترنت خواهد بود. این ماهواره‌ها به لیزر مجهز هستند که هر یک را به چهار ماهواره دیگر در فضا متصل می‌کند. این ماهواره‌ها رانشگر یونی نیز دارند که از گاز کریپتون استفاده می‌کند و به آن‌ها امکان می‌دهد که حتی در فواصل نزدیک به زمین نیز در مدار باقی بمانند.

سرعت اینترنت ماهواره‌ای Starlink چقدر است؟

ماهواره‌های استارلینک شرکت اسپیس‌ایکس در مدارهای پایینی زمین و در فاصله ۵۶۳ کیلیومتری از زمین قرار می‌گیرند. اسپیس‌ایکس ادعا می‌کند که به واسطه همین فاصله کوتاه تا زمین، تاخیر یا پینگ اینترنت ماهواره‌ای استارلینک بین ۲۵ تا ۳۵ میلی ثانیه خواهد بود. این تاخیر برای بسیاری از کاربردهای معمول اینترنت، حتی بازی‌های ویدئویی، مناسب خواهد بود. سرعت دانلود نیز باید بسیار سریع و چیزی در حدود ۱Gbps باشد. اسپیس‌ایکس هنوز سرعت آپلود را اعلام نکرده است.

به عنوان مقایسه، باید گفت که در حال حاضر اینترنت ماهواره‌ای هیوزنت سرعت دانلود ۲۵Mbps را فراهم می‌کند؛ اما تاخیر یا پینگ آن چیزی در حدود ۶۰۰ میلی ثانیه است که بسیار کند محسوب می‌شود.

سرعت اینترنت فاز بتا استارلینک در حدود ۵۰-۱۰۰ Mbps وعده داد شده است که برای اینترنت ماهواره ای، مقداری قابل قبول است.

در سال ۲۰۱۹، در آزمایشی مشترک بین استارلینک و نیروی هوایی ایالات متحده به نام Global Lightning سرعت دانلود تا ۶۱۰ Mbps گزارش شد.

پروژه گلوبال لایتنینگ اوایل جولای سال ۲۰۱۸ آغاز شد و از دو ماهواره استارلینک استفاده کرد تا به ترمینال‌های هواپیمای باربری ۱۲C که در حال پرواز بود، دیتا ارسال کند. تست‌های سرعت اخیر برای اینترنت ماهواره‌ای استارلینک سرعت دانلود ۴۵Mbps، سرعت آپلود ۵ Mbps و تاخیر (پینگ) ۷۵ میلی ثانیه را گزارش کرده‌اند.
در یکی از مقاله‌های CNN ذکر شده است اسپیس‌ایکس در ایمیل‌هایی که برای کاربران فاز بتا ارسال کرده، سرعت دانلود را از ۵۰ تا ۱۵۰ Mb/s و تاخیر را بین ۲۰ تا ۴۰ میلی ثانیه عنوان کرده است. در این ایمیل‌ها ذکر شده است که اسپیس‌ایکس در ماه‌های آینده این اعداد را بهبود خواهد داد.

چند ماهواره تاکنون پرتاب شده است؟

شرکت اسپیس‌ایکس نخستین ماهواره‌های آزمایشی را در سال ۲۰۱۸ پرتاب کرده است. پس از آن، در سال ۲۰۱۹، ۶۰ ماهواره به صورت رسمی در مدار قرار گرفتند. در حال حاضر ۸۰۰ ماهواره در مدار زمین قرار گرفته‌اند.

در روی زمین نیز استارلینک ۶ ایستگاه زمینی جهت فراهم کردن سرویس ماهواره‌ای ثابت تاسیس کرده است که در شهرهای زیر قرار دارند:

هاثورن، کالیفرنیا

کونراد، مونتانا

گرین ویل، پنسیلوانیا

نورث بند، واشنگتن

ردموند، واشنگتن

مریلن، ویسکانسین

چند ماهواره برای برقراری کامل سرویس نیاز است؟

شرکت Space-X مجوزهای لازم برای پرتاب ۱۲ هزار ماهواره استارلینک در مدار زمین را از کمیسیون ارتباطات فدرال ایالات متحده دریافت کرده است. این تعداد ماهواره، عملا صورت فلکی استارلینک را در آسمان تشکیل خواهند داد. البته این شرکت تمایل دارد تا ماهواره های بیشتری را در مدار زمین قرار دهد. در نهایت، “صورت فلکی استارلینک” از ۴۲ هزار ماهواره تشکیل خواهد شد.

قیمت اینترنت ماهواره ای استارلینک چقدر است؟

در حال حاضر، قیمت تجهیزات لازم برای اینترنت ماهواره‌ای استارلینک شامل آنتن و روتر در حدود ۵۰۰ دلار است. هزینه ماهانه اینترنت استارلینک ۹۹ دلار است. این قیمت در مقایسه با برخی بسته‌های سطح بالای اینترنت ماهواره‌ای هیوزنت (HughesNet) و ویاست (Viasat) ارزان‌تر است.
به عنوان مثال، قیمت بسته های ماهانه اینترنت ماهواره‌ای ویاست برای سرعت دانلود ۱۲ تا ۱۰۰ Mbps بین ۳۰ تا ۱۵۰ دلار متغیر است. قیمت بسته‌های ماهانه اینترنت ماهواره‌ای هیوزنت برای سرعت دانلود ۲۵ Mbps بین ۶۰ تا ۱۵۰ دلار متغیر است.

قیمت اینترنت استارلینک: ماهانه ۹۹ دلار

قیمت تجهیزات: ۴۹۹ دلار برای آنتن آرایه فازی و روتر

نکته قابل توجه عدم ذکر سقف یا حجم برای اینترنت استارلینک است. یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های اینترنت ماهواره‌ای حجم قابل استفاده اینترنت است که نسبت به سرویس‌های معمول کمتر است. به عنوان مثال، نهایت حجم ماهانه قابل استفاده با اینترنت ماهواره‌ای ویزاست، ۱۵۰ گیگابایت است.

اینترنت ماهواره ‌ای استارلینک چه زمانی در دسترس خواهد بود؟

الون ماسک در توییتی در ماه آوریل ادعا کرد که فاز آزمایشی یا بتا در فاصله زمانی سه ماه پس از توییت راه اندازی خواهد شد. گویا به نظر می‌رسد که فاز بتا برای تعدادی از کاربران انتخابی فعال شده است. ماسک در همان زمان اضافه کرد که فاز آزمایشی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در فاصله زمانی شش ماهه پس از توییت برای عموم فعال خواهد شد.

در اواخر ماه اکتبر، افرادی که پیش از این برای استفاده از سرویس آزمایشی اعلام آمادگی کرده بودند، ایمیلی دریافت کردند که از آن‌ها می‌خواست که برای آزمایش “بتا بهتر از هیچی است” ثبت‌نام کنند. انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۱ سرویس اینترنت رسما آغاز به کار کند.

اینترنت ماهواره‌ای Starlink ابتدا در کدام منطقه فعال می‌شود؟

ماسک عنوان کرده است که فاز آزمایشی خصوصی برای افراد در بعضی از عرض‌های جغرافیایی در دسترس خواهد بود. فاز آزمایشی برای ساکنان کانادا و قسمت‌های شمالی ایالات متحده فعال خواهد شد. در سال ۲۰۲۱، سایر نقاط جهان نیز تحت پوشش اینترنت ماهواره‌ای قرار خواهند گرفت.

سوالات متداول

سوال: آیا ماهواره‌های استارلینک از زمین دیده می‌شوند؟

وقتی اسپیس‌ایکس ماهواره‌ها را پرتاب می‌کند، آن‌ها کمی بعدتر از نقاط مختلف با چشم غیرمسلح قابل مشاهده هستند. با این حال، ماهواره‌ها کمی بعدتر در مدارهای بالاتر قرار می‌گیرند و به جز در موارد خاص با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند. البته همچنان می‌توان آن‌ها را با تلسکوپ مشاهده کرد.

سوال: چرا ماهواره‌های استارلینک درخشان هستند؟

ماهواره‌های استارلینک در مدارهایی خیلی پایین‌تر از ماهواره‌های ارتباطاتی معمول قرار دارند. بسیاری از ستاره شناسان نگران هستند که قرار گرفتن ۱۲۰۰۰ ماهواره استارلینک، آلودگی نوری بسیار زیادی تولید خواهد کرد که بر عملکرد تلسکوپ‌های زمینی تاثیری منفی می‌گذارد. اسپیس‌ایکس در همین زمینه عنوان کرد که تلاش خواهد کرد تا آلودگی نوری این ماهواره‌ها را کاهش دهد و در حال آزمایش پوششی تیره برای سطح این ماهواره‌ها است.

آیا ماهواره‌های استارلینک خطرناک هستند؟

نگرانی های زیادی در مورد ماهواره‌های استارلینک وجود دارد. به عنوان مثال میزان زباله فضایی که توسط هزاران ماهواره استارلینک ایجاد می‌شود، می‌تواند برای فضاپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین مشکلات اساسی ایجاد کند. اسپیس‌ایکس ادعا کرده است که هر ماهواره‌ای که از کار بیفتد با استفاده از رانشگرهای نصب شده روی آن به خارج از مدار رانده و در جو زمین سوزانده خواهد شد.

آیا اینترنت ماهواره‌ای استارلینک از اینترنت فیبر نوری سریع‌تر خواهد بود؟

نهایت سرعت اینترنت فیبر نوری در حدود ۱۰ Gbps است. سرعت دانلود اینترنت استارلینک نهایتا ۱Gbps خواهد بود و اطلاعاتی نیز از سرعت آپلود در دست نیست. بنابراین به نظر نمی‌رسد که اینترنت استارلینک از فیبر سریع‌تر باشد. با این حال، به نظر می‌رسد سرعت اینترنت استارلینک از سرعت اینترنت در بسیاری از کشورهای جهان بیشتر باشد.

آیا اینترنت استارلینک با استفاده از تلفن همراه قابل استفاده است؟

خیر. اینترنت ماهواره ای استارلینک به منظور فراهم کردن اینترنت ثابت برای خانه‌ها یا کسب و کارها طراحی شده است.

آیا استارلینک از 5G استفاده خواهد کرد؟

خیر. همان طور که پیش از این نیز ذکر شد، استارلینک سرویس فراهم کننده اینترنت ثابت برای خانه‌ها و کسب و کارها بوده و از فناوری 5G استفاده نمی‌کند.

اسپیس ایکس ۶۰ ماهواره دیگر که جزعی از شبکه اینترنت ماهواره ای استارلینک است به فضا فرستاد.

راکت ماهواره بر فالکون 9 از یک پایگاه فضایی در ایالت فلوریدا به فضا پرتاب شده و این بیست و نهمین پرتاب ماهواره از سوی اسپیس ایکس در چارچوب شبکه اینترنتی استارلیک به شمار می‌رود.

آیا امکان استفاده از اینترنت ماهواره ای استارلینک برای کاربران ایرانی هم وجود خواهد داشت؟

برنامه استارلینک برای ارایه سرویس به این شکل است که موقعیت دقیق آنتن‌هایش باید مشخص باشند و در وضعیت مناسبی برای برقراری ارتباط با ماهواره باشند؛ به این ترتیب استارلینک امکان تشخیص ماهواره‌های غیرمجاز و از کار انداختن آنها را خواهد داشت.

اگرچه استفاده از اینترنت ماهواره ای در همه‌جای دنیا ممکن است و تنها وجود یک آنتن لازم است، اما اسپیس ایکس بارها متذکر شده که ارائه‌ی اینترنت ماهواره ای فقط در صورت اجازه‌ی دولت‌ها امکان‌پذیر می‌شود.

مدیر ارشد عملیاتی اسپیس ایکس پیشتر اعلام کرده بود که این شرکت درصدد نقض قوانین کشورها نیست و از این رو با همه‌ی دولت‌ها برای ارایه خدمات اینترنت ماهواره ای مذاکره می‌کند.

با این‌حال درصورتی‌که اسپیس ایکس هم با مقامات کشورمان به توافق برسند با توجه به تحریم‌های آمریکا ممکن است این شرکت امکان ارایه سرویس را به کاربران ایرانی نداشته باشد.

با وجود همه‌ی مشکلاتی که بر سر راه دریافت سرویس اینترنت ماهواره ای استارلینک برای کاربران ایرانی وجود دارد، آیا به نظر شما کاربران ایرانی امکان دسترسی به این سرویس را خواهند داشت؟

البته باید متذکر شویم که اواخر سال گذشته ایلان ماسک در پاسخ به توییت یک کاربر ایرانی که درباره دسترسی مردم کشورمان به اینترنت ماهواره ای استارلینک پرسیده، گفته بود که تا جای ممکن تلاش می‌کنیم تا از همه کاربران پشتیبانی کنیم.

به‌روزرسانی ۱۲ مرداد ۱۴۰۰

پس از مطرح شدن طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی، بسیاری از کاربران در ایران به‌دنبال جست‌وجو درباره‌ی پروژه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک هستند.

در همین راستا اخبار و شایعات زیادی منتشر شده است و حتی کلاهبرداری‌هایی در رابطه با فروش تجهیزات ماهواره اینترنتی صورت گرفته است.

آیا پروژه استارلینک برای ایرانیان قابل دسترس است

اگر به سایت رسمی استارلینک سر بزنید متوجه می‌شوید که ایران فعلا در منطقه تحت پوشش ماهواره‌های استارلینک نیست؛ اگرچه اما و اگرهایی برای دسترسی ایرانیان به اینترنت ماهواره‌ای وجود دارد، اما در حال حاضر به نظر می‌رسد مسیر طولانی و پرهزینه‌ای بر سر راه کاربران ایرانی برای دسترسی به اینترنت استارلینک وجود دارد.

باید به این نکته توجه کنید که استارلینک هنوز در مراحل آزمایشی قرار دارد و مهم‌ترین هدفش پوشش نواحی از کره زمین که دسترسی به اینترنت ندارند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که در حال حاضر بخش‌هایی از آمریکای شمالی، اروپا و اقیانوسیه دسترسی بسیار محدودی به سرویس بتا یا همان آزمایشی استارلینک دارند؛ بر این اساس می‌توان گفت که دسترسی کشورهای آسیایی و ایرانیان به امواج ماهواره‌های استارلینک نیاز به زمان زیادی دارد.

پرتاب ماهواره‌های استارلینک

اسپیس‌ایکس تا اواخر زمستان سال گذشته ۱۷۳۷ ماهواره به فضا پرتاب کرد و قرار است ۶۰ ماهواره را با هر پرواز فالکون 9 طی هر دو هفته به مدار زمین ارسال شود.

آیا دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای نیاز به مجوز دارد؟

پروژه استارلینک تاکنون حدود ۱۸۰۰ ماهواره را در مدار زمین مستقر کرده و پیش بینی شده زمانی که همه ماهواره‌ها به مدار عملیاتی خود برسند، پوشش جهانی مداوم خواهد بود. اما پس از عملیاتی شدن این پروژه لازم است که شرکت اسپیس ایکس با رگولاتوری‌ها در سراسر دنیا وارد مذاکره شود و برای ارایه خدماتش مجوز بگیرد.

از سوی دیگر از آنجا که اسپیس ایکس یک شرکت آمریکایی است و به دلیل تحریم‌ها ممکن است سرویس دهی به کاربران ایرانی با مشکلات و موانعی همراه باشد و همانطور که در بالا گفتیم برای ارایه خدمات، نیاز به دریافت یک سری مجوزهاست. بر این اساس حتی اگر شرکت ارایه دهنده این خدمات در مقابل دولت ایران بایستند و ماهواره‌هایشان را برای مردم ایران در دسترس قرار دهد، از آنجا که ماهواره‌های اینترنتی نسبت به ماهواره‌های دیگر در ارتفاع پایین‌تری قرار می‌گیرد و اگر دولت و حکومتی اجازه استفاده ندهد و این شرکت بخواهد جلویش بایستند، می‌تواند ماهواره‌ها را ثابت کند.

بنابراین اینترنت ماهواره‌ای در ایران، اولا از نظر قیمتی برای کاربر خانگی بسیار هزینه‌بر است، و از سوی دیگر تجهیزات آن به‌صورت قاچاق وارد می‌شود و دسترسی به آن سخت است، اگر هم وارد شود باید دید آیا شرکت ارایه‌دهنده خودش به ایران سرویس می‌دهد یا شرکت‌های واسطه. بر این اساس از آنجا که این دستگاه‌ها قابل شناسایی و ردیابی است امکان استفاده در هر جایی وجود ندارد و باید دید شرکت ارایه دهنده چقدر محدودیت ایجاد می‌کند.

از همه مهمتر با تصویب طرح صیانت از کاربران بعید به نظر می‌رسد که کشور ما به ارایه چینین سرویسی مجوز بدهد.

خرید و فروش تجهیزات ماهواره استارلینک در ایران

پس از تصویب طرح صیانت از حقوق کاربران، بسیاری از کاربران عجولانه به دنبال خرید تجهیزات ماهواره‌ای هستند و همین موضوع باعث شده یک سری کانال‌های تلگرامی و سایت‌ها به‌صورت کلاهبرداری تجهیزات بفروشند و معمولا هم هزینه آن را به‌صورت رمزارز از کاربران می‌گیرند که قابل ردیابی نباشد.

اما باید توجه داشته باشید در هیچ کشوری ارائه تجهیرات به این صورت که در کانال‌های تلگرامی در ایران عرضه می‌شود و بستری برای کلاهبرداری شده، اتفاق نیفتاده است.

اما از آنجا که فناوری اینترنت ماهواره‌ای بسیار جدید است، باید منتظر ورود آن باشیم و ببنیم که اگر در دنیا به‌صورت پایدار مورد استفاده قرار گیرد، با چه محدودیت‌هایی روبه‌رو است و با توجه به قرار داشتن در فاز آزمایشی به نظر می‌رسد تا دو سال آینده نباید منتظر عرضه سراسری آن باشیم.

اگرچه هر فناوری با مشکلات و موانعی روبه‌رو می‌شود اما به نظر می‌رسد به راحتی نمی‌توان با این فناوری مقابله کرد.

از سوی دیگر موضوع پارازیت‌ها مطرح است و سوالاتی در این زمینه وجود دارد که آیا می‌توان اختلالاتی در سرویس‌دهی آن ایجاد کرد، تا زمان راه‌اندازی نمی‌توان اظهار نظر دقیقی کرد.

منبع: sargarme.com